ΛΙΠΩΜΑ

Τα λιπώματα είναι ογκίδια που αναπτύσονται στον υποδόριο ιστό δηλαδή ακριβώς κάτω από το δέρμα. Μοιάζουν συνήθως με εξογκώματα τα οποία παραμορφώνουν την εικόνα της περιοχής όπου εμφανίζονται και της δίνουν όταν μεγαλώνουν πολύ, μια ιδιαίτερα αντιαισθητική ή και απόκοσμη όψη.

Από τι αποτελούνται τα Λιπώματα;

Πρόκειται για ογκίδια που αποτελούνται από οργανωμένα λιποκύταρρα τα οποία διαφέρουν σε συμπεριφορά από το λιπώδη ιστό που υπάρχει στο υποδόριο δεδομένου ότι:

1ον. συχνά είναι περιχαρακωμένοι όγκοι δεδομένου ότι περιβάλλονται από μια σκληρή μεμβράνη (κάψα) και αυτονομούνται μέσα στο λιπώδη ιστό και

2ον. έχουν την τάση να μεγαλώνουν προοδευτικά σε μέγεθος ανεξάρτητα από την αύξηση ή τη μείωση του βάρους του ατόμου.

Τα λιπώματα μπορεί να εμφανίζονται είτε σαν μια μεμονωμένη διόγκωση του δέρματος σε κάποιο σημείο του σώματος ή να είναι πολλαπλά και να αναπτύσσονται διάσπαρτα σε πολλές και διαφορετικές θέσεις. Επίσης μπορεί να είναι μονόχωρα ή πολύχωρα δηλαδή λοβωτά.

Πόσο συχνή είναι η εμφάνιση των Λιπωμάτων στον ανθρώπινο οργανισμό;

Tα λιπώματα είναι οι συχνότεροι καλοήθεις όγκοι που εμφανίζονται στα μαλακά μόρια και το δέρμα του ανθρώπου. Συγκεκριμένα αναπτύσσονται σε ποσοστό 1 τοις εκατό και η εντόπισή τους είναι σαφώς πιο συχνή στις γυναίκες από ότι είναι στους άντρες.
Συνήθως δεν υπάρχουν στη γέννηση, ούτε ανιχνεύονται σε μικρές ηλικίες.
Η πιο συχνή ηλικία εντόπισης είναι από 40 μέχρι 60 ετών. Σε κάποιες βέβαια περιπτώσεις μπορεί να αρχίσουν να αναπτύσσονται με πολύ αργό ρυθμό ξεκινώντας στην ηλικία γύρω στα 30 έτη.

Ποιές είναι οι πιο συνηθισμένες περιοχές εντόπισης των Λιπωμάτων;

Σε γενικές γραμμές τα λιπώματα μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε στον υποδόριο ιστό του σώματος. Οι συνηθέστερες περιοχές εντόπισης τους όμως είναι:

  1. στο μέτωπο
  2. στον αυχένα
  3. στο λαιμό
  4. στους ώμους
  5. στη ράχη
  6. στο θώρακα
  7. στα πλάγια της κοιλιάς και
  8. στα άνω και κάτω άκρα.

Είναι επικίνδυνα τα Λιπώματα; Πόσο θα πρέπει να ανησυχήσουμε αν εμφανιστούν στο σώμα μας;

Τα λιπώματα είναι καλοήθεις όγκοι δηλαδή δεν είναι επικίνδυνοι από ογκολογικής πλευράς.
Τα χαρακτηριστικά που εμφανίζουν τα λιπώματα είναι αυτά που διακρίνουν όλους τους καλοήθεις όγκους. Συγκεκριμένα τα λιπώματα:

  1. μεγαλώνουν πολύ αργά και με σταθερό ρυθμό
  2. έχουν ομαλό σχήμα και όχι ακανόνιστο
  3. είναι συμπαγή αλλά έχουν μαλακή υφή
  4. εντοπίζονται κάτω από το δέρμα και συχνά ψηλαφώνται εύκολα
  5. είναι κινητά και δεν προσφύονται σταθερά στους υποκείμενους ιστούς
  6. δεν προκαλούν κνησμό
  7. δεν αιμορραγούν
  8. δεν εξελκώνονται
  9. είναι κατεξοχήν ανώδυνοι όγκοι
  10. δεν δίνουν ΠΟΤΕ μεταστάσεις (εκτός από τα λιποσαρκώματα).

Πιο πολύ το πρόβλημα που προκαλούν είναι αισθητικής φύσεως παρά λειτουργικό δεδομένου ότι σχεδόν ποτέ δεν εξαλλάσονται σε κακοήθεια.
Για να είμαστε ακριβείς πρέπει να σημειώσουμε ότι η μόνη εξαλλαγή που μπορούν να κάνουν τα λιπώματα είναι σε λιποσαρκώματα κάτι που είναι όμως εξαιρετικά σπάνιο.

Πότε συνιστάται να αφαιρούμε τα Λιπώματα;

Tις πιο πολλές φορές τα λιπώματα τα αφαιρούμε για λόγους αισθητικής και λιγότερο για λόγους παθολογικούς.
Όπως αναφέρθηκε τα λιπώματα σε γενικές γραμμές είναι ανώδυνοι όγκοι και όταν είναι μικροί συνήθως δεν διακρίνονται εύκολα παρά μόνο με πολύ καλή παρατήρηση. Επίσης τα περισσότερα λιπώματα μεγαλώνουν πάρα πολύ αργά και συχνά πολλά από αυτά κάποια στιγμή σταματούν τελείως να μεγαλώνουν.
Αν λοιπόν δεν ενοχλούν, δεν πονούν και μεγαλώνουν πάρα πολύ αργά, δεν συντρέχει ανησυχία ούτε λόγος χειρουργικής αφαίρεσής τους.
Αν παρουσιάζουν γρήγορη ανάπτυξη, αν βρίσκονται σε καμπτικές ή εκτατικές αρθρικές επιφάνειες και είναι επώδυνα τότε συνιστούμε την χειρουργική αφαίρεσή τους.

Έχουν κάποια σχέση η ανάπτυξη λιπωμάτων με την παχυσαρκία ή την υπερχοληστεριναιμία;

Όχι δεν έχει καμία σχέση η ανάπτυξη λιπωμάτων με την αύξηση του βάρους ή καταστάσεις υπερλιπιδαιμίας. Επίσης πέρα από τη χειρουργική εκτομή δεν υπάρχει ασφαλής φαρμακευτική αντιμετώπιση των λιπωμάτων.

Πρέπει να κάνω κάποιες γενικές εργαστηριακές εξετάσεις ή εξετάσεις αίματος αν εμφανιστεί κάποιο Λίπωμα στο σώμα μου;

Όχι δεν χρειάζονται γενικές εξετάσεις σε περίπτωση εμφάνισης ενός Λιπώματος.
Η διάγνωση των λιπωμάτων γίνεται συνήθως σχετικά εύκολα από το ιστορικό και την κλινική εξέταση του ασθενούς.
Αν η εικόνα του ογκιδίου είναι ασαφής και υπάρχει καποια διαγνωστική αμφιβολία τότε η διαφοροδιάγνωση των λιπωμάτων σε σχέση με άλλα ογκίδια του δέρματος μπορεί να γίνει με Υπερηχογραφικό έλεγχο ή με Μαγνητική Τομογραφία.
Οι εξετάσεις αυτές μας βοηθούν επίσης να χαρτογραφήσουμε την περιοχή και να δούμε με σαφήνεια τη σχέση των λιπωμάτων με τους βαθύτερους ιστούς.

Υπάρχει περίπτωση τα Λιπώματα να μικρύνουν σε μέγεθος με το πέρασμα του χρόνου;

Tα Λιπώματα όταν εμφανιστούν στο δέρμα είναι μόνιμα. Δεν υποστρέφουν ποτέ σε μέγεθος. Συνήθως παραμένουν σταθερά ή αναπτύσσονται πάρα πολύ αργά.

Γιατί εμφανίζονται τα Λιπώματα στο σώμα; Yπάρχει μήπως κάποια κληρονομική προδιάθεση στην ανάπτυξη των Λιπωμάτων;

Δεν υπάρχει κάποια ασφαλής εξήγηση σήμερα για τον τρόπο ή το λόγο ανάπτυξης των Λιπωμάτων.
Συχνά υπάρχει κληρονομική προδιάθεση δεδομένου ότι είναι πιο συχνό φαινόμενο ανάμεσα σε άτομα της ίδιας οικογένειας.
Επίσης κάποια άτομα περιγράφουν την ανάπτυξη Λιπώματος μετά από τραυματισμό της περιοχής.
Σαφής εξήγηση ωστόσο δεν υπάρχει.

Ποιά είναι η θεραπεία των Λιπωμάτων;

Η αντιμετώπιση των Λιπωμάτων γίνεται κατεξοχήν χειρουργικά. Πρόκειται για ογκολογική επέμβαση δηλαδή για επέμβαση που έχει σαν στόχο την πλήρη αφαίρεση του όγκου και όχι την κατάτμησή και τη μερική εκτομή του.

Αν η αφαίρεση του λιπώματος είναι ριζική δηλαδή αν γίνεται “επί υγιών ιστών” τότε το ποσοστό υποτροπής αγγίζει το μηδέν. Σε αντίθετη περίπτωση αν παραμείνουν κύτταρα ή μέρος του λιπώματος και δεν εξαιρεθούν τότε το ενδεχόμενο να ξαναγίνει το λίπωμα είναι πάρα πολύ μεγάλο.

Δεδομένου ότι η ανάπτυξη των λιπωμάτων γίνεται πολύ αργά, στην περίπτωση της λανθασμένα μερικής αφαίρεσης ενός λιπώματος η επανεμφάνισή του θα γίνει μετά από 3 με 5 χρόνια συνήθως.

Τι αναισθησία εφαρμόζεται κατά την αφαίρεση των Λιπωμάτων;

Τα λιπώματα είναι κατεξοχήν επιφανειακοί όγκοι.
Τις περισσότερες φορές κάνοντας τοπική αναισθησία (ή στελεχιαίο αποκλεισμό) πετυχαίνουμε να αναισθητοποιήσουμε όλη την περιοχή στην οποία εντοπίζεται το λίπωμα και να το αφαιρέσουμε με μεγάλη ασφάλεια “επί υγιών ιστών” δηλαδή 100%.
Γενική αναισθησία εφαρμόζουμε στην περίπτωση:

  1. μεγάλων λιπωμάτων,
  2. λιπωμάτων που βυθίζονται ανάμεσα σε μύες όπως για παράδειγμα παρασπονδυλικά ή
  3. λιπωμάτων που βρίσκονται σε περιοχές με ευαίσθητα νευρικά ή αγγειακά στελέχη όπως για παράδειγμα στον αυχένα.

Είτε με τοπική αναισθησία είτε εφαρμόζοντας νευρολήπτοαναλγησία ή γενική νάρκωση η επέμβαση είναι πολύ καλά ελεγχόμενη όταν γίνεται σε οργανωμένο χειρουργικό περιβάλλον.

Ποια είναι η διαδικασία της χειρουργικής αφαίρεσης των Λπωμάτων;

H επέμβαση ξεκινά με προσεκτικό σχεδιασμό της περιοχής όπου εμφανίζεται το λίπωμα σεβόμενοι πάντοτε την ανατομία των ιστών προστατεύοντας τα γειτονικά ευγενή στοιχεία (αγγεία, νεύρα, σύνδεσμοι).

Αφού αφαιρεθεί το λίπωμα, γίνεται ενδελεχής έλεγχος της περιοχής για δορυφόρα ογκίδια και στη συνέχεια συγκλείεται το τραύμα κατά ανατομικά στρώματα.

Αν το ογκίδιο είναι μεγάλο τότε μπορεί να χρειαστεί η τοποθέτηση παροχέτευσης η οποία αφαιρείται συνήθως μετά από ένα 24ωρο.

Εξωτερικά στο δέρμα τοποθετούνται πολύ λεπτά ράμματα και οι τομές καλύπτονται με ειδικές αυτικόλλητες ταινίες.

Τι κάνουμε το ογκίδιο που αφαιρέσαμε;

Το ιστολογικό παρασκεύασμα αποστέλλεται πάντοτε για βιοψία.
Με αυτόν τον τρόπο είμαστε διαγνωστικά πολύ ασφαλείς αφού έχουμε την παθολογοανατομική επιβαβαίωση για την ταυτότητα του ογκιδίου που αφαιρέσαμε.

Πονάει η επέμβαση της αφαίρεσης Λιπωμάτων; Πώς θα είμαι αμέσως μετά το χειρουργείο;

Δεδομένου ότι τα περισσότερα λιπώματα βρίσκονται πολύ επιφανειακά, η επέμβαση της αφαίρεσης Λιπώματος σε γενικές γραμμές δεν πονάει ούτε κατά τη διάρκεια αλλά ούτε και κατά τη μετεγχειρητική περίοδο. Αυτό που περιγράφουν συνήθως οι ασθενείς είναι ένα αίσθημα πίεσης ή ήπιας ενόχλησης δεδομένου ότι η περιοχή άμεσα μετεγχειρητικά κάνει ένα μέτριο οίδημα.

Αν το λίπωμα είναι πολύ μεγάλο ή βυθίζεται ανάμεσα σε μυικές ομάδες τότε μπορεί να υπάρχει ενόχληση ή και πόνος μετεγχειρητικά τα οποία όμως ελέγχονται με ήπια παυσίπονα.

Τι πρέπει να προσέχω και τι πρέπει να αποφύγω μετά την επέμβαση;

Αμέσως μετά την επέμβαση ο ασθενής μπορεί να φύγει από την κλινική και να πάει στο σπίτι του με οδηγίες.
Στην περιοχή της επέμβασης μπορεί να δημιουργηθεί ένα ήπιο οίδημα ή μια μικρή εκχύμωση που υποχωρούν όμως άμεσα μέσα στις επόμενες 3 με 5 ημέρες και σπάνια ενοχλούν τον ασθενή.

Άμεσα μετεγχειρητικά και για τις επόμενες 2-3 ημέρες ο ασθενής πρέπει να αποφύγει την έντονη δραστηριότητα (κυρίως δραστηριότητες που αυξάνουν την αρτηριακή πίεση ενός ατόμου, όπως η άρση βάρους και αθλητικές δραστηριότητες), για την αποφυγή δημιουργίας αιματώματος κλπ.

Δεδομένου ότι οι τομή της επέμβασης καλύπτεται μετεγχειρητικά με ειδικές αυτοκόλλητες ταινίες (steri strip) οι οποίες είναι αδιάβροχες μπορεί να κάνει μπάνιο ή να πέσει νερό στην περιοχή της επέμβασης χωρίς κανένα πρόβλημα.

Όσον αφορά την αφαίρεση ραμμάτων συχνά χρησιμοποιούμε απορροφήσιμα ράμματα τα οποία δεν χρειάζονται αφαίρεση γιατί πέφτουν μόνα τους σε περίπου 10 με 15 ημέρες συνήθως.
Σε αντίθετη περίπτωση τα ράμματα τα αφαιρούμε την 6η ή 7η ημέρα και στη συνέχεια προστατεύουμε την τομή μας για ακόμη 7-10 ημέρες με ειδικές αυτοκόλλητες ταινίες (steri strip).

Τι επιπλοκές μπορεί να υπάρχουν μετά την αφαίρεση Λιπωμάτων;

Το πιο συχνό σύμβαμα μετά την αφαίρεση Λιπωμάτων είναι οι εκχυμώσεις (μελανιές) και το οίδημα (πρήξιμο) οι οποίες εξαφανίζονται προοδευτικά μέσα σε 5-7 ημέρες.
Το αιμάτωμα και η φλεγμονή ή η μόλυνση της περιοχής είναι επίσης σπάνιες επιπλοκές οι οποίες αντιμετωπίζονται με παροχέτευση και αντιβιοτική κάλυψη αντίστοιχα.
Μετά την αφαίρεση μεγάλων λιπωμάτων μπορεί να έχουμε τη δημιουργία σερώματος-ορώματος (seroma) δηλαδή συλλογής ορού στην περιοχή της της επέμβασης ως αποτέλεσμα λεμφικής στάσης. Η συλλογή ορού μπορεί να διαρκέσει περίπου 7 με 10 ημέρες και αποτελεί σύμβαμα περισσότερο παρά επιπλοκή και αντιμετωπίζεται απλά κάνοντας παροχέτευση του λεμφικού υγρού.
Ο τραυματισμός δέρματος γενικά δεν είναι πολύ συχνός και αντιμετωπίζεται με τοπική φροντίδα.

Μπορεί να γίνει η αφαίρεση Λιπώματος κάνοντας Λιποαναρρόφηση;

H αφαίρεση ενός λιπώματος με Λιποαναρρόφηση σε γενικές γραμμές δεν είναι ασφαλής επιλογή και δεν την προτείνουμε.
Η εξήγηση είναι ότι όταν κάνουμε Λιποαναρρόφηση επειδή η επέμβαση είναι “τυφλή” δηλαδή δεν βλέπουμε κάτω από το δέρμα:

1oν. δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι όι έχουμε αφαιρέσει 100% ολόκληρη τη μάζα του λιπώματος οπότε το ποσοστό υποτροπής είναι πολύ μεγάλο συνήθως και

2ον. υπάρχει πιθανότητα να κάνουμε διασπορά λιποκυττάρων του λιπώματος στους γειτονικούς ιστούς και να δημιουργήσουμε εμείς πρόβλημα στην περιοχή από όπου αφαιρέσαμε το λίπωμα.

Αν αφαιρεθούν τα Λιπώματα είναι δυνατό να δημιουργηθούν ξανά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα;

Εφαρμόζοντας τη μέθοδο που προτείνουμε για χειρουργική αφαίρεση των Λιπωμάτων, κατά την εκτέλεση της επέμβασης γίνεται πάντοτε επιμελής και ενδελεχής έλεγχος και αφαιρείται σε βάθος και επί υγιών ορίων ολόκληρη η μάζα του λιπώματος. Με αυτόν τον τρόπο το ποσοστό να γίνει υποτροπή του λιπώματος είναι σχεδόν μηδενικό.

Υποτροπές συμβαίνουν όταν ο χειρουργός έχει κάνει μερική αφαίρεση του λιπώματος, όταν έχει γίνει λιποαναρρόφηση ή όταν υπάρχει μικρό δορυφόρο ογκίδιο το οποίο δεν αναγνωρίστηκε και δεν αφαιρέθηκε κατά την αρχική επέμβαση.

Απαιτείται λοιπόν πολύ προσεκτικός σχεδιασμός και επιμελής εκτέλεση της επέμβασης αφαίρεσης λιπωμάτων για να έχουμε ένα ασφαλές και ριζικό αποτέλεσμα.